Để thư viện trường liên tục học đáp ứng nền giáo dục tiên tiến

(GD&TĐ) - Sự nghèo nàn về sách báo, sách tham khảo cũng như sách truyện, khó khăn về bài toán kinh phí, bất cập về cán bộ thư viện đã khiến cho hệ thống thư viện trường học ở nước ta hiện giờ chưa phát huy hết vai trò và chức năng của mình. Làm thế nào để thư viện hút được học sinh là bài toán đặt ra của ngành GD&ĐT hiện thời.   Nghèo nàn về cơ sở vật chất  Thư viện chuẩn sẽ lôi cuốn đông HS Ảnh K.K Danh mục đầu sách trong thư viện trường bao gồm sách giáo khoa, sách nghiệp vụ của thân phụ và sách tham khảo phải có đầy đủ tên sách theo danh mục sách dùng cho thư viện các trường phổ biến do Bộ GD&ĐT chỉ dẫn hàng năm. Thư viện bổ sung các sách tham khảo trên theo khả năng kinh phí của từng đơn vị và theo chỉ dẫn chọn lựa các đầu sách của các Vụ quản lý cấp học, bậc học của Bộ. Bộ cũng qui định, mỗi thư viện cần đảm bảo diện tích tối thiểu là 50 m2 để làm phòng đọc và kho sách (có thể 1 hoặc một số phòng). Thư viện có các ấn phẩm báo quần chúng. #, Báo Giáo dục và Thời đại, tùng san Giáo dục, tạp chí Thế giới mới và các loại báo, tùng san, tạp san của ngành hợp với ngành học, cấp học. Ngoài ra còn có các loại báo, tập san khác hạp với lứa tuổi và bậc học của nhà trường, đảm bảo đủ các loại bản đồ, tranh ảnh GD, băng, đĩa giáo khoa do NXB Giáo dục xuất bản. Mỗi tên bản đồ, tranh ảnh được tính tối thiểu theo lớp, cứ 2 lớp cùng khối có 1 bản. Nhưng trên thực tiễn, hệ thống thư viện dài mới chỉ phát triển ở các tỉnh thành lớn, vùng có điều kiện kinh tế phát triển. Bởi với đặc thù các trường vùng khó, đặc biệt 62 huyện nghèo nhất cả nước thì CSVC thư viện quá ư nghèo nàn, lạc hậu. Trong những chuyến công tác dễ nhận thấy sách báo quá ít. Những kệ sách báo nghèo nàn, cũ kỹ, loáng thoáng. Thậm chí trưng bày chỉ là ấn phẩm báo chí xuất bản cách đó cả năm trời. Cách bày vẽ các giá sách báo chưa hợp lý nên cũng chưa suýt nữa được HS. Đấy là chưa kể nhiều đầu sách từ nguồn quyên của HS, phụ huynh  truyen hinh ky thuat so mat dat  ít có giá trị dùng, chưa phục vụ được nhu cầu của thầy và trò bởi nó cũng chẳng có gì liên quan đến chuyên môn dạy và học. Ông Hoàng Đức Minh, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Lai Châu cho biết: Hiện tại, hệ thống thư viện dài của nhiều điểm trường trong tỉnh quá thiếu thốn về CSVC. Đa số thư viện mới chỉ là một gian nhà kho, dừng lại ở chức năng kho chứa sách giáo khoa cấp phát cho HS, trong khi đề nghị thực tiễn một thư viện trường phải cần tới 3-4 gian nhà. Thống kê của NXB Giáo dục Việt Nam, cách đây 3 năm cho thấy, trong tổng số 24.746 trường có thư viện, chiếm khoảng 85% nhưng chỉ có một nửa số này đạt chuẩn nhưng kinh phí đầu tư cho thư viện thời khắc đó là hơn 202 tỷ đồng, bình quân một trường học được đầu tư 7,4 triệu đồng. Còn ở thời khắc Hiện tại, theo ghi nhận của phóng viên thư viện các trường công lập mỗi năm cũng chỉ đầu tư thêm khoảng 10 triệu đồng để mua thêm sách báo, sách tham khảo. Mặc dầu, các trường ngoài công lập, số tiền đầu tư cho thư viện thường cao hơn nhưng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế. Thư viện chưa hút được đối tượng HV, SV. Tuy nhiên, với số tiền đầu tư cho thư viện ít oi như vậy, trong khi hoài in ấn tăng, sách, báo tăng giá đã ảnh hưởng rất lớn đến việc mua sắm, đầu tư thêm cho thư viện của các nhà trường. Bởi chỉ một bộ sách tham khảo dành cho GV hoặc HS ở bất kỳ bộ môn căn bản nào ít ra cũng tốn kém vài trăm ngàn. Hoặc đặt mua một loại ấn phẩm báo chí lên tới tiền triệu. Do tiền ít, việc đầu tư cho thư viện sẽ càng khó khăn cho các nhà trường. 5 năm trở lại đây, hàng loạt thư viện mở, thư viện thân thiện ra đời, hệ thống thư viện chuẩn trong dài càng ngày càng tăng, đã đáp ứng phần nào văn hóa đọc. Đây cũng là do cầm rất lớn của ngành GD&ĐT cũng như các địa phương đã hội tụ xây dựng trường chuẩn quốc gia, trong đó có tiêu chí chuẩn thư viện trường học. Cần coi thư viện dài là nguồn phát triển tri thức cho học trò  Thủ thư vừa thiếu lại vừa yếu chuyên môn  Thực tế cho thấy, chất lượng đội ngũ cán bộ thư viện vẫn chưa đồng bộ, còn kiêm nhiệm, một số chưa đạt đề nghị chuyên môn đề ra. Bây chừ, đội ngũ cán bộ thư viện các trường phổ quát là gần 27.000 người, trong đó cán bộ chuyên trách chiếm 41,7%, cán bộ thư viện kiêm nhiệm là 58,3%. Phần lớn cán bộ thư viện dài chưa qua trường lớp nghiệp vụ đào tạo chuyên môn. Một số ít đã được công ty Sách- Thiết bị trường học tổ chức tập huấn nhưng cũng chỉ dừng ở phần việc quản lý, bảo quản, cho mượn sách báo, ít quan tâm tới nâng cao nghiệp vụ phục vụ tốt hơn nhu cầu của GV và HS tại thư viện trường. Thế nhưng, đối với trường có ít hay nhiều lớp học, có thư viện lớn hay nhỏ, có thiết bị nhiều hay ít đều chỉ có một biên chế “hai trong một”, vừa làm thư viện vừa quản lý thiết bị dài. Nếu ở một trường có khoảng 30 lớp trở lên sẽ là gánh nặng và quá tải. Hơn nữa, người làm thuê tác thư viện chuyên trách ngoài lương lại không được hưởng phụ cấp 30%/tháng dành cho GV và cán bộ thư viện kiêm nhiệm, không được hưởng phụ cấp độc hại. Bởi vậy, nhiều người không đặm đà với công việc của một thủ thư, chỉ muốn làm tạm, nếu có dịp là đổi thay. Với những hạn chế bây giờ, thật khó có thể phát huy được hết hiệu quả của công tác thư viện trường học. Thư viện lúc này sẽ chỉ tồn tại như một hình thức cần phải có, chứ không tác động và tương trợ được cho hoạt động giảng dạy và học tập vẫn còn ở mức khiêm tốn.   Cần coi thư viện trường học là nguồn phát triển kiến thức cho học trò    - bây giờ, đội ngũ cán bộ thư viện các dài phổ quát là gần 27.000 người, trong đó cán bộ chuyên trách chiếm 41,7%, cán bộ thư viện kiêm nhiệm là 58,3%.   - Nhiều thư viện trường ĐH có số lượng chưa đạt đến 10.000 đơn vị bảo quản tài liệu có giá trị, tài liệu chuyên sâu; tài liệu mới, tài liệu nước ngoài thường rất ít.    - Cơ sở vật chất chật hẹp và thô sơ, vẫn còn nhiều thư viện đại học dùng hội sở, trang thiết bị của những năm giữa thế kỷ XX.    Vũ Kiệt