Tử tin vong tiêm chủng: Có Luật nhưng chưa ai được bồi thường

Sau nhiều ca tai biến vaccine, các nạn nhân vẫn chưa được đền bù Khó xác định căn nguyên Theo Luật sư Nguyễn Đăng Quang, Văn phòng trạng sư Đăng Quang và cộng sự (Đoàn trạng sư TP Hà Nội): “Khi xảy ra sự cố về người sau khi tiêm vaccine thì phải chờ kết quả thẩm định chính thức của cơ quan có thẩm quyền mới có thể làm căn cứ để xem lỗi tại vaccine hay tại ai? Phải làm rõ nguyên do là do khách quan hay chủ quan, điều này rất quan yếu. Có thể bệnh nhân bị bệnh trong thời điểm tiêm vaccine thì chẳng ai bồi thường cho chuyện đó cả. Tại lô vaccine đó thì nhà cung cấp vaccine đó phải chịu trách nhiệm và bồi hoàn, khâu bảo quản không đúng quy trình để xảy ra chết người thì lỗi từ phía bệnh viện, hoặc cũng có thể do y bác sĩ thiếu tinh thần nghĩa vụ trong quá trình tiêm... Nếu nhận thấy có dấu hiệu như thiếu ý thức trách nhiệm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng thì có thể phải chịu bổn phận hình sự. Khi đó, chế tài điều chỉnh theo bộ luật hình sự và việc bồi thường được giải quyết luôn trong vụ án”. "Các cơ quan chính quyền địa phương cũng đến hỏi thăm, cổ vũ, hỗ trợ nhưng cả ba gia đình chúng tôi muốn sự công bằng, công lý. Chúng tôi muốn biết xác thực nguyên do dẫn đến cái chết của con chúng tôi, càng sớm càng tốt, nếu bên nào vi phạm thì phải xử lý, bồi hoàn. Tôi sợ là các cơ quan chức năng chậm đưa ra kết luận chung cục, chờ cho dư luận lắng xuống rồi thoái thác nghĩa vụ, để sự việc chìm xuồng như nhiều vụ việc khác...” Anh Nguyễn Đình Đạo, chồng của sảnphụ Nguyễn Thị Nga có con trong vụ 3 trẻ tử vong ngày 20/7 tại Quảng Trị Nhưng các ca tai biến vaccine, chừng như rất khó khăn để xác định nguyên cớ, để quy nghĩa vụ về một ai. Trường hợp 3 trẻ lọt lòng tử vong sau khi tiêm vaccine viêm gan B tại Quảng Trị ngày 20/7, Bộ Y tế kết luận sơ bộ là “chùm ca bệnh phản ứng sau tiêm chủng, do sốc phản vệ chưa rõ duyên do” và ngày 26/7 đã có Công văn số 4593/BYT-DP khẳng định “không thể làm rõ được duyên do”, đề nghị Bộ Công an điều tra làm rõ. Còn trường hợp bé gái ở tỉnh Bình Thuận tử vong tại Bệnh viện huyện Tuy Phong sau 13 giờ được tiêm vaccine ngừa viêm gan B cũng được kết luận là chưa rõ nguyên do, bởi sau khi tiêm, trẻ đã có thời gian ăn, ngủ, chơi thường ngày. Có rất nhiều duyên do để khó đưa ra kết luận chuẩn xác về các ca tai biến vaccine, như gia đình từ khước mổ xác, trẻ tiêm xong tới ngày hôm sau mới tử vong, sau khi tiêm trẻ đột ngột nhiễm bệnh rồi tử vong, cùng lô vaccine đó các trẻ khác đều thường nhật... “Tìm chứng cứ hệ trọng giữa nguyên cớ tử vong với chất lượng vaccine và dịch vụ tiêm chủng rất khó, nhất là với trẻ sơ sinh dễ bị viêm phế quản, sặc sữa, đẻ non, suy hô hấp... Nên dễ bị kết luận tử vong do bệnh lý sẵn có của trẻ. Vì vậy, thời gian qua, các nạn nhân tai biến vaccine chỉ nhận được sự hỗ trợ của bệnh viện mà không có sự bồi thường theo pháp luật” - Luật sư Nguyễn Hoàng Tiến - Trưởng Văn phòng Luật sư Đức Thịnh (Đoàn trạng sư TP Hà Nội) cho biết. Không xác định được lỗi, thì UBND cấp tỉnh đền bù(?) Theo Điều 30 Luật Phòng chống các bệnh lây nhiễm quy định: Khi thực hiện tiêm chủng mở rộng, nếu xảy ra tai biến ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe hoặc gây thiệt hại đến tính mạng của người được tiêm chủng, quốc gia có trách nhiệm bồi hoàn cho người bị thiệt hại. Trường hợp xác định được lỗi thuộc về tổ chức, cá nhân chủ nghĩa sản xuất, kinh dinh, bảo quản vaccine, sinh phẩm y tế hoặc người làm thuê tác tiêm chủng thì tổ chức, cá nhân này phải bồi thường cho Nhà nước theo quy định của luật pháp. Như vậy, cứ xảy ra tai biến gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe hoặc tử vong, thì nạn nhân và người thân nạn nhân sẽ được đền bù ngay, sau đó mới xác định lỗi của ai để bồi thường về cho quốc gia. Nhưng dù Luật buồng các bệnh truyền nhiễm đã có hiệu lực từ ngày 1/7/2008, đến nay, sau mấy chục ca tai biến vaccine, Bộ Y tế mới đang dự thảo Thông tư Quản lý sử dụng vaccine, sinh phẩm y tế trong dự phòng và điều trị. Tại điều 21 của Dự thảo Thông tư quy định: “UBND tỉnh, tỉnh thành trực thuộc Trung ương có bổn phận chỉ đạo việc tổ chức khai triển hoạt động sử dụng vaccine, sinh phẩm y tế. Khi thực hiện tiêm chủng mở mang, nếu xảy ra tai biến ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe hoặc gây thiệt hại đến tính mạng của người được tiêm chủng trên địa bàn được giao quản lý, UBND tỉnh, thành phố có bổn phận bố trí kinh phí bồi hoàn cho người bị thiệt hại nếu không phải lỗi của tổ chức, cá nhân chủ nghĩa sinh sản, kinh dinh, bảo quản vaccine, sinh phẩm y tế hoặc người làm công tác tiêm chủng”. An Na - Ngọc Khánh