Khăm-phay cho chúng tôi biết, tỉnh Khăm-muộn có tổng diện tích 17 nghìn km2 nhưng dân cư chỉ có 390 nghìn người sinh sống tại 803 bản dọc theo con lộ 13 và những vùng đất trù mật bên bờ Mê Công
070 MW, xuất khẩu 95% sản lượng điện sang Thái-lan trong vòng 25 năm. Chút nắng cuối ngày loang ra một gam mầu không bao giờ lặp lại. Họ đã hội tụ xây dựng Thà-khẹc thành một vùng công nghiệp khai khoáng. Ông chủ xưởng gỗ nay trở thành người nấu ăn, pha chế các món ăn.
Ông cụ làm phu mỏ, rồi lấy vợ, sinh con trở nên người dân Lào. Những tà áo cà sa làm ấm thêm đường phố Thà-khẹc lúc mùa mưa vừa qua. Chính phủ Lào cũng trích 13% tổng phí tổn tái đầu tư cho các chương trình giáo dục, y tế và bảo vệ rừng đầu nguồn. Nhà máy thủy điện Nậm Thơn 2 hoàn tất năm 2010, với công suất 1. Cánh tài xế tải, xe chở đất đá làm đường thường dừng lại ở quán cơm "Hương quê" của anh Thiu.
Khi đoàn nhà sư đi qua, từng chiếc âu vàng được mở ra. Cha anh Thiu năm 1936 đăng ký đi làm phu mỏ thiếc Thà-khẹc, ở quê nhà đang kỳ giáp hạt.
Vẳng lên tiếng trống chùa cầu phúc, cầu an và thịnh vượng. Ngoài xưởng chế biến gỗ xuất khẩu, nhà máy sinh sản nguyên liệu xây dựng, mỏ thiếc ở Phôn-tịu cũng đang được khai thác. Anh Khăm-phay còn cho biết, nhiều địa phương của Lào đã mời những chủ trang trại giỏi của Việt Nam sang chỉ dẫn, đầu tư chăn nuôi ba ba, tôm, cá, gà, lợn công nghiệp.
Bài và ảnh: TRẦN DUY TÂN. Người Lào ăn uống chừng đỗi, nói năng nhỏ nhẹ, cử chỉ khiêm nhượng, dù có phấn khích cùng bia rượu, cũng chỉ thủ thỉ trò chuyện. Bờ sông hút tắp, những triền cỏ mướt mát. Giống ba ba của vùng châu thổ sông Hồng đang phát triển tại nhiều ao đầm bên sông Mê Công, cung cấp ba ba thịt cho các nhà hàng, khách sạn.
Từ thị xã Thà-khẹc, thủ phủ tỉnh Khăm-muộn ở miền trung "đất nước hoa chăm-pa", ngước sang bên kia là tỉnh Na-khon Pha-nôm thuộc vùng Đông Bắc của "xứ sở nụ cười", chúng tôi ngồi hàng giờ để ngắm hoàng hôn xuống dần trên mặt sông Mê Công bát ngát. Chị đang mang bầu đứa thứ bảy.
Anh Thiu nay đã ngoài 50 tuổi, chị vợ kém anh vài tuổi, dáng cao to. Thiu trước đây làm nghề khai thác lâm nghiệp, dần dà có vốn mở xưởng cưa. Ánh hào quang sót lại cũng ướt đầm mầu nước.
Tiệm cơm của anh thuê sáu người phục vụ. Qua những năm chiến tranh, ở Thà-khẹc vẫn giữ được những ngôi nhà xây theo kiểu Pháp trên các phố Xi-khốt-ta-bong, phố A-nu-vông, phố Vo-la-vông. Tôi lạc vào một vuông chiếu của đám bạn trẻ đón hoàng hôn ở bờ sông. Những năm đầu thế kỷ 20, trong cuộc khai khẩn thuộc địa, người Pháp đã phát hiện mỏ thiếc lộ thiên ở bản Phôn-tịu.
Dọc bờ sông từ bến phà đến chân cầu hữu hảo 3, sau khi có sự đầu tư nâng cấp bờ kè bằng bê-tông, trồng cỏ và hoa chăm-pa, lát gạch dọc lối đi và đặt nhiều ghế đá, nơi đây thản nhiên trở thành chỗ hóng mát lý tưởng, thu hút rất nhiều những người trẻ tuổi. Hàng nghìn phu mỏ là người Lào, người Việt, người Thái ở các nơi được đưa tới Thà-khẹc để bạt rừng, mở hầm lò, biến dải đất bên sông thành thị xã Thà-khẹc bữa nay.
Cầu hữu hảo bắc qua sông Mê Công (Lào). Trong đêm rằm, trăng trải vàng trên các tán lá, mái chùa. Vào những năm 90 của thế kỷ trước, đất nước Lào đổi mới, mở cửa, Thiu quay ra mở nhà hàng, khách sạn. Hương rượu công-xa-đên (loại rượu đế ngâm với rễ cây xuyên đá) nồng ấm. Tôi ngước nhìn cây cầu hữu hảo 3 bắc qua sông Mê Công nối Đông Bắc Thái-lan với Trung Lào, đi miền trung Việt Nam trên "con đường lửa" 12A xưa giờ đã thành đại lộ xuyên Á với trọng trách mới: Hành lang kinh tế Đông-Tây - nối bờ Biển Đông vượt Trường Sơn, qua dòng Mê Công đến tận bờ Ấn Độ Dương, kết nối ý chí, nghị lực và tình cảm của quần chúng.
Anh Thiu cho biết thêm, ở Thà-khẹc có đông người Việt sinh sống. Với vẻ thành kính. Thà-khẹc - trái tim của Khăm-muộn. Gia đình anh giữ nếp trong sinh hoạt cha mẹ con cái giao tế với nhau bằng tiếng Việt, theo giọng người Quảng Bình chính hiệu.
Hai vợ chồng có sáu con, ba trai, ba gái nhưng vẫn muốn có thêm. # Sáu nhà nước trong Tiểu vùng Mê Công để cùng nhân lên sức mạnh, tạo sự phát triển cho khu vực và cho mỗi nước. Những tốp người dân, đa phần là phụ nữ, trang phục tươm tất, trải chiếu ngồi chờ. Phố bờ sông hội tụ nhiều hiệu ăn, khách sạn nườm nượp hằng tối.
Họ đến bờ sông để chờ chút chiều giục đêm buông màn và lai rai bia Lào, thứ bia phổ quát nhất ở đây, ăn cá nướng từ sông Mê Công, mề gà nướng đặt từ các bản quanh vùng, mực nướng từ Quảng Bình của Việt Nam sang. Mọi người nhanh tay bỏ vào đó những nắm cơm nếp bốc khói, hoa quả tươi, hay thức ăn vừa nấu. Tiếng cỏ xạc xào như vọng lại một nhịp chèo quá cố. Đã sang ngày rằm, là tiết Oọc-phăn-xả (mùa mưa), kết thúc một mùa ba tháng trai giới, các chùa mở cửa, những đoàn nhà sư khoác áo cà sa mầu vàng thắm thả bộ trên các tuyến đường.
Ánh sáng lung linh của hàng trăm nghìn ngọn đèn nến trên mặt sông Mê Công ánh bạc khiến cho những ngọn đèn cao thế trở nên mờ nhạt. Phó thị trưởng tỉnh Khăm-muộn là anh Khăm-phay. Anh đã từng theo học ở Việt Nam nên rất rành tiếng Việt. Ở thời điểm giao hòa ngày và đêm, lòng Mê Công lênh láng ráng hồng ma lanh. Ở Thà-khẹc, muốn ngắm hoàng hôn, không đâu có thể đem lại thật nhiều cảm xúc như bên bờ sông Mê Công này.
Sông dài rộng và diệu vợi. Những ngày lễ, Tết, bà con gặp gỡ, động viên nhau, sống đoàn kết với người dân địa phương. Đường phố hẹp, nhà thưa vắng. Có nhẽ, ít có dân tộc nào mê say sông nước bằng dân tộc Lào. Theo lời cha kể lại, anh Thiu vẫn nhớ quê mình ở đất Tuyên Hóa, Quảng Bình. Cách đây bốn năm, anh đã có dịp đưa vợ con về quê để nhận họ hàng. Thu nhập bình quân đầu người năm sau cao hơn năm trước, đứng đầu ở vùng Trung Lào, đứng thứ năm cả nước.
Với tiềm năng đất đai và cần lao cần cù, sáng tạo, người dân Lào đã tạo ra nhiều sản phẩm được nước ngoài biết đến, như gạo dẻo thơm Khăm-muộn, chuối ngự Na-cai, bánh gai Thà-khẹc, hàng thủ công mây tre.
No comments:
Post a Comment